Dlaczego potrzebujemy nowej polityki żywnościowej?
Zmiany klimatyczne, rozwój cywilizacyjny oraz postęp technologiczny doprowadziły do potrzeby gruntownej zmiany systemów żywnościowych na świecie. Globalny system żywnościowy odpowiada obecnie za emisję 26 procent gazów cieplarnianych, za 70 procent zużycia wody pitnej oraz za 60 procent utraty bioróżnorodności (1). Niewłaściwe wzorce konsumpcyjne Europejek i Europejczyków są główną przyczyną masowego występowania cywilizacyjnych chorób przewlekłych (NCDs). Leczenie chorób cywilizacyjnych i wynikające z nich zjawisko przedwczesnej umieralności prowadzi do strat dla europejskiej ekonomii szacowanych na 115 miliardów EURO rocznie (2).
Projekt zgodny z 17. Celami Zrównoważonego Rozwoju 2030 ONZ
Międzynarodowe konsorcjum zamierza wdrożyć systemową promocję zdrowego i zrównoważonego stylu życia i żywienia, wpisując się w koncepcję zrównoważonego rozwoju i gospodarki niskoemisyjnej.
W projekcie FEAST partnerzy reprezentujący różne dziedziny i dyscypliny naukowe, pracujący w różnego typu instytucjach (publicznych, prywatnych i społecznych) postanowili podejść w sposób kompleksowy do wyzwania, jakim jest analiza zachowań żywieniowych wrażliwych grup społecznych (vulnerable social groups), z uwzględnieniem uwarunkowań geograficznych, społeczno-ekonomicznych, behawioralnych, płciowych i kulturowych. Poprzez „wrażliwe grupy społeczne” projekt rozumie przede wszystkim grupy nieuprzywilejowanie, tj. grupy o nierównym, relatywnie gorszym dostępie do zasobów i/lub o relatywnie niższym statusie społeczno-ekonomicznym.
Naukowczynie i naukowcy UŁ dla seniorów
Łódzki zespół skupi się na seniorach – ich wzorcach żywieniowych i specjalnym zapotrzebowaniu dietetycznym. Celem projektu, poza wymiarem badawczym, edukacyjnym i szkoleniowym, jest wypracowanie rekomendacji w dziedzinie polityki żywnościowej, szczególnie w odniesieniu do instytucji opiekuńczych dla osób starszych w Polsce. Do współpracy z naukowcami przystąpił Dzienny Dom Senior-Wigor w Tuszynie, który będzie funkcjonował jako „środowisko testowe” (Living Lab) do dalszej działalności badawczej, warsztatowej i wdrożeniowej.
Za koordynację projektu FEAST w Uniwersytecie Łódzkim odpowiada Ośrodek Naukowo-Badawczy Problematyki Kobiet (Wydział Filologiczny). W skład zespołu wchodzą:
- dr Aleksandra Różalska, kierowniczka zespołu (ONBPK, Wydział Filologiczny),
- dr Kaja Zapędowska-Kling, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych,
- dr Artur Modliński. Wydział Zarządzania,
- mgr Emilian Gwiaździński, Wydział Zarządzania.
Międzywydziałowy i interdyscyplinarny charakter zespołu pozwala nam realizować szeroki zakres powierzonych nam zadań. Z ramienia ONBPK, w projekcie pełnię funkcję doradczą w sprawach związanych z równością płci oraz sprawiedliwością społeczną opracowywanych interwencji i rozwiązań. Dbam o uwzględnienie perspektywy płci zarówno w samym procesie badawczym, jak i w formułowanych zaleceniach i rekomendacjach. Dr Zapędowska-Kling odpowiada za bezpośredni kontakt z seniorami, prowadzenie warsztatów i szkoleń, diagnozę systemowych barier wpływających na jakość diety osób starszych oraz testowanie innowacyjnych rozwiązań w skali lokalnej. Dr Artur Modliński i mgr Emilian Gwiaździński mają bogate doświadczenie w obszarze nowych technologii. W projekcie przyjrzą się systemowi żywnościowemu jako obszarowi potencjalnych innowacji, wesprą nas również w zadaniach związanych z dyseminacją rezultatów projektu”.
mówi dr Aleksandra Różalska, kierowniczka projektu w UŁ.
O projekcie FEAST
FEAST, którego budżet wynosi 13 milionów EURO, finansowany jest z unijnego programu ramowego Horyzont Europa, w tym budżet dla Uniwersytetu Łódzkiego wynosi 108 tysięcy EURO. Międzynarodowe konsorcjum, którego koordynatorem jest Uniwersytet w Heidelbergu, zrzesza 35 partnerów z 15 krajów członkowskich Unii Europejskiej. Cele projektu wpisują się w założenia Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Europejskiego Zielonego Ładu. Projekt potrwa do 1 lipca 2027 roku. Więcej informacji o konsorcjum i postępie prac znajduje się na stronie projektu.
Na początku października br. w Heidelbergu spotkało się konsorcjum projektowe, zapraszamy do obejrzenia relacji z tego wydarzenia:
Czym jest Horyzont Europa?
Program Ramowy Unii Europejskiej Horyzont Europa jest największym w historii Unii programem w zakresie badań naukowych i innowacji. W ciągu 7 lat (2021–2027) na nowatorskie badania i innowacyjne rozwiązania przeznaczone zostanie łącznie 95,5 mld euro.
Struktura programu Horyzont Europa została oparta na trzech zasadniczych, wzajemnie wspierających się filarach, takich jak:
- Doskonała baza naukowa
- Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa
- Innowacyjna Europa
uzupełnionych przez dodatkowy komponent, którym jest: Szersze uczestnictwo i wzmacnianie Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Więcej o programie Horyzont Europa znajduje się na stronie NCBR.
(1) Xu, X. et al. Global greenhouse gas emissions from animal-based foods are twice those of plant-based foods. Nat Food 2, 724-732; 10.1038/s43016-021-00358-x (2021).
(2) Lobstein, T. The language of obesity just makes matters worse. Nat Hum Behav 2, 165; 10.1038/s41562-018-0295-6 (2018).
Materiał źródłowy: dr Aleksandra Różalska, dr Kaja Zapędowska-Kling, NCBR; redakcja: Honorata Ogieniewska, Centrum Promocji UŁ