Generatywna AI wobec teorii zarządzania wiedzą

Czwarta rewolucja przemysłowa zmienia biznes prowadząc go od prostej cyfryzacji do coraz bardziej zaawansowanych innowacji opartych na technologiach cyfrowych. Pojawienie się generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI) i jej rozwój w kierunku modeli multimodalnych niewątpliwie zrewolucjonizuje dotychczasowe modele i strategie biznesowe. Ma też kluczowe znaczenie dla procesów zarządzania wiedzą, które leżą u podstaw budowania przewagi konkurencyjnej i osiąganych wyników rynkowych.

Problematyce tej przyglądają się dr Dominika Kaczorowska-Spychalska (Uniwersytet Łódzki), prof. dr hab. Łukasz Sułkowski (Uniwersytet Jagielloński), prof. dr hab. Grzegorz Mazurek (Akademia Leona Koźmińskiego) i Nina Kotula (Akademia Leona Koźmińskiego) w artykule „Generative AI as Source of Change of Knowledge Management Paradigm”. 

Implementacja systemów i narzędzi generatywnej AI w procesie zarządzania wiedzą może już wkrótce okazać się kluczowym czynnikiem determinującym sposób, w jaki biznes tworzy i/lub poszukuje wiedzy, kumuluje ją, dzieli się nią i ją wykorzystuje. 

  • Na które obszary działalności organizacji GenAI może mieć największy wpływ? 
  • Jakie możliwości i zagrożenia stwarza wykorzystanie generatywnej sztucznej inteligencji w kontekście zarządzania wiedzą w organizacjach?
  • Jak efektywnie i skutecznie wdrażać tę technologię uwzględniając procesy zarządzania wiedzą?

Przeprowadzone badania wstępne oparte na jakościowych metodach badawczych miały na celu identyfikację sposobów integracji generatywnej AI w systemach zarządzania wiedzą, stanowiąc jedno z pierwszych opracowań w tym zakresie. 

Eksperci biorący udział w badaniu byli zgodni, że GenAI ma zdolność do tworzenia i kumulowania wiedzy, a także jej pogłębiania. Sprawdza się chociażby w procesie generowania nowych pomysłów i rozwiązań, odkrywaniu wiedzy ukrytej (np. nieznane dotychczas relacje między zmiennymi), predykcji (np. prognozy) czy kategoryzowaniu obserwowanych zjawisk i trendów. Stwarza także możliwość dzielenia się wiedzą, zarówno wewnątrz poszczególnych organizacji, jak i poza nimi, wpływając na zmiany o charakterze społecznym, kulturowym czy biznesowym. Może być również przydatna w przypadku automatyzacji wybranych procesów biznesowych, zwiększając ich efektywność i skuteczność. Wymaga to jednak umiejętności współpracy opartej na synergii człowieka i technologii. Wyzwaniem stają się bowiem już nie tylko kwestie ochrony danych, w tym danych wrażliwych firmy, jej pracowników i klientów czy aspekty dotyczące cyberbezpieczeństwa. Wykorzystanie GenAI w procesie zarządzania wiedzą wymaga świadomości, że technologia ta może wykazywać pewne ograniczenia, popełniać błędy czy kreować rozwiązania, chociaż technologicznie poprawne, to nieprzystające do  kontekstu i specyfiki biznesowej danej organizacji. Mogą być one także niejednokrotnie trudne do weryfikacji czy zrozumienia, co stwarza ryzyko pogłębiającej się niepewności, podjęcia nietrafionych decyzji i utraty rzeczywistej kontroli nad procesami zarządzania wiedzą. Dlatego też eksperci biorący udział w badaniu są przekonani, że wykorzystanie generatywnej AI wymaga ludzkiej kreatywności i nie sprowadza się jedynie do zastępowania ludzi kolejnymi możliwościami AI. Szczegółowe wyniki badań zostały omówione w artykule, którego treść jest dostępna na stronie Human Technology

GenAI coraz bardziej zmienia dynamikę współpracy między ludźmi i technologią. Warto jednak, w naszej opinii, zastanowić się nad potencjalnymi scenariuszami wpływu tej technologii na zarządzanie wiedzą i istniejące w tym zakresie paradygmaty, co stanowi przedmiot naszych zainteresowań i dalszych badań

– mówi dr Dominika Kaczorowska-Spychalska z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.  

Dominika Kaczorowska-Spychalska

Autorka: dr Dominika Kaczorowska-Spychalska

Redakcja: Wydział Zarządzania UŁ